Στο πλαίσιο της πανδημίας του Covid-19, η Σάντρα Μαρινοπούλου, πρόεδρος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, άρχισε να σκέφτεται πώς θα μπορούσε να “επιστρέψει” στο σύμπλεγμα των νησιών που ονομάζεται Κυκλάδες1. Σύντομα ανακάλυψε ότι δεν χρειαζόταν να ψάξει πολύ. “Τυχαίνει να ήμουν παγιδευμένη σε ένα νησί εκείνη τη στιγμή”, αναφέρει1. Χωρίς τουρίστες, το τοπίο είχε επιστρέψει στη φυσική του κατάσταση, πρωτόγονο και παρθένο1. Το πόσο η κουλτούρα και η βιοποικιλότητα των Κυκλάδων θα μπορούσαν να έχουν εξαφανιστεί ή ακόμη και απειληθεί λόγω της τουριστικής έλξης των νησιών ήταν περισσότερο από σαφές1. “Ήταν σαν να ανάβει μια λάμπα”, λέει η Μαρινοπούλου1. “Ήταν τόσο προφανές τι έπρεπε να γίνει, γιατί γύρω σου μπορούσες να δεις τη διαφορά”1.
Από την ίδρυσή του πριν από σχεδόν 40 χρόνια, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζει τους αρχαίους πολιτισμούς του Αιγαίου και της Κύπρου, με ένα ασύγκριτο αποθετήριο κοσμημάτων, αγγείων και αγαλματίδων που αγκαλιάζουν την πρώιμη Κυκλαδική, Μινωική και Μυκηναϊκή εποχή1. Στη στιγμή της αποκάλυψης, η Μαρινοπούλου κατάλαβε ότι είχε έρθει η ώρα να κοιτάξει προς το μέλλον. “Όταν τα μουσεία ψάχνουν για νέες αποστολές, ήταν κρυστάλλινο ότι η δική μας πρέπει να είναι η διατήρηση και η προστασία της Κυκλαδικής ταυτότητας”1. Αυτό που προέκυψε ήταν μια επιστημονική επιτροπή αρχαιολόγων και περιβαλλοντολόγων που είχαν ως αποστολή να βοηθήσουν τους ντόπιους να διατηρήσουν τη μοναδική ταυτότητα των νησιών αντιμέτωποι με τον τουρισμό και την κλιματική κατάρρευση1.
Κανένα άλλο σύμπλεγμα ελληνικών νησιών δεν είναι τόσο δημοφιλές όσο οι Κυκλάδες, που έχουν 24 κατοικημένα νησιά συσπειρωμένα γύρω από τη Δήλο, το αρχαίο ανοιχτό ιερό του αρχιπελάγους κοντά στη Μύκονο1. Η Ελλάδα έχει προσελκύσει ρεκόρ αριθμού τουριστών τα τελευταία χρόνια, προσελκύοντας περισσότερους από τρεις φορές τον πληθυσμό της, που ανέρχεται σε 11 εκατομμύρια1. Ήταν το τρίτο πιο επισκεπτόμενο μέρος στη Γη το 20221. Με τους επισκέπτες στις Κυκλάδες να συνεχίζουν να έρχονται δυνατά τον Οκτώβριο, ο αριθμός των επισκεπτών αυξάνεται τόσο στη Σίφνο και άλλα λιγότερο γνωστά νησιά, όσο και στη Σαντορίνη, το ηφαιστειογενές ακρωτήριο όπου οι διάσημες εικόνες των ηλιοβασιλεμάτων προσελκύουν τεράστιο αριθμό τουριστών κάθε χρόνο1.